Pandemiya cəmiyyətlərin uzunmüddətli inkişafına və insanların həyat tərzinə güclü təsir göstərir. Mövcud COVID-19 pandemiyası yaxın tarixdə ilk olmasa da, əksər iş modellərimizin və dəyər yaradan müəssisələrimizin müəyyən mənada rəqəmsal rabitə və internetə güvəndiyi rəqəmsal iqtisadiyyat dövründə ilk belə hadisədir.
Cari onilliyin əvvəlindən etibarən, müəssisələr fiziki məkan tələb edən ənənəvi qeyri-onlayn modeldən veb-saytların və elektron ticarət platformalarının gündəlik işlərini həyata keçirmək üçün getdikcə daha çox istifadə olunduğu rəqəmsal modelə keçməyə başladılar.
COVID-19 pandemiyası ilə bağlı məhdudiyyətlər (izolyasiya, sosial məsafənin saxlanılması və s.) iqtisadi və biznes mənzərəni kəskin şəkildə dəyişdirərək insanları ilk rəqəmsal biznes modellərinin qəbul edilməsinə vadar etdi, çünki pandemiya sonrası dünyada müəssisə və təşkilatlar mövcud vəziyyətə uyğun olmağa çalışırdılar.
Bu rəqəmsal transformasiya çılğınlığının mərkəzində rəqəmsal etimad məsələsi aktual olaraq qalır.
Aİ daxilində bu məsələləri əhatə edən bir neçə strategiya işlənib hazırlanmışdır və aşağıdakılardır:
- Avropa üzrə Vahid Rəqəmsal Bazar Strategiyası
- Etimad xidmətləri üzrə eİDAS Reqlamenti
- Şəxsi məlumatların qorunmasına və məxfiliyə dair GDPR Reqlamenti
- Rouminq tariflərinin aradan qaldırılması
- Məlumatların qorunmasının müasirləşdirilməsi
- Onlayn məzmunun transsərhəd daşınma qabiliyyəti
- Əsassız coğrafi bloklamanı dayandırmaqla elektron kommersiyanın potensialının üzə çıxarılmasına dair razılaşma
EU4Digital – pandemiya kontekstində etimad və təhlükəsizlik istiqamətinin əhəmiyyəti
EU4Digital layihəsinin ən iddialı hədəflərindən biri, Aİ-yə üzv dövlətlər və Şərqi tərəfdaşlıq ölkələri arasında rəqəmsal imzaların və etimad xidmətlərinin transsərhəd qarşılıqlı tanınmasını təmin etməkdir. Layihə başlayan zaman, Etimad və Təhlükəsizlik istiqaməti çərçivəsində təqdim olunan bu iddialı hədəflər digər istiqamətlərlə müqayisədə vacib hesab edilib, lakin son dərəcə mühüm əhəmiyyət kəsb etməyib. Etimad və təhlükəsizlik istiqaməti üzərində iş 2019-cu ildə başlayıb və 2020-ci ilin birinci yarısına qədər davam etdikcə, rəqəmsal etimadın təmin edilməsi və rəqəmsal imzaların və elektron identifikasiya hesablarının transsərhəd qarşılıqlı tanınmasının pandemiyadan əziyyət çəkən cəmiyyətlərdə son dərəcə vacib əhəmiyyət kəsb edəcəyi məlum olub. Bir cəmiyyətin inkişafı, tərəqqisi və qlobal hadisələr qarşısında dayanıqlı olması üçün çevik, yetkin və müxtəlif dövlət sektoru fəaliyyətlərinə müdaxilə edən bürokratik təcrübələrdən imtina etməlidir.
Rəqəmsal imzaların tanınması və hüquqi dəyəri vətəndaşlara və iş adamlarına aşağıdakıları təmin edir:
- ticarət fəaliyyəti aparmaq
- məhsul və xidmətlər almaq və əldə etmək
- daşınmaz əmlakın alqı-satqısı
- hüquqi və maliyyə fəaliyyətləri həyata keçirmək
- səhiyyə xidmətlərinə çıxış imkanı
və daha çox şey, qlobal pandemiyanın təsirini ehtiva etmək üçün tətbiq olunan sosial məsafənin saxlanılması və digər tədbirlərin öhdəsindən gəldikdə.
Bu çərçivədə rəqəmsal imzaların transsərhəd qarşılıqlı tanınması, ayrı-ayrı ölkələrdəki müəssisələrin və vətəndaşların təcrid olunmamalarına və pandemiya dövründə rəqəmsal etimad xidmətlərindən istifadə edərək həyatlarına davam etmələrinə imkan verir.
Etimad və Təhlükəsizlik axını üzərində iş davam etdiyi üçün rəqəmsal imzaların və elektron identifikasiyaların beynəlxalq səviyyədə qarşılıqlı tanınmasına nail olmaq üçün altı Şərqi tərəfdaşlıq ölkəsi üzrə tövsiyələrin və fərdi yol xəritələrinin müəyyənləşdirilməsi diqqət mərkəzində olacaq.