Rəqəmsal bazarların uyğunlaşdırılması Şərq Tərəfdaşlığı regionunda vətəndaşlara gözəçarpan nəticələr təmin etmək məqsədilə Aİ-nin siyasətə dair əsas praktiki nəticələrindən biridir. Aİ-nin bu sahədə dəstəyi, prioritet fəaliyyətləri və proqramlarını bir araya gətirən EU4Digital Təşəbbüsü vasitəsilə istiqamətləndirilir.
EU4Digital təşəbbüsünün məqsədi, Avropa İttifaqının Vahid Rəqəmsal Bazarını Şərqi tərəfdaşlıq ölkələrinə qədər genişləndirmək və iqtisadiyyatı inkişaf etdirmək, yeni iş yerləri yaratmaq, insanların həyatlarını yaxşılaşdırmaq və müəssisələrə kömək məqsədilə rəqəmsal iqtisadiyyatın və cəmiyyətin potensialını inkişaf etdirməkdir. Aİ bu təşəbbüs vasitəsilə rouminq tariflərinin azaldılmasına, iqtisadiyyatların gücləndirilməsinə və elektron xidmətlərin genişləndirilməsinə, eləcə də kibertəhlükəsizliyin əlaqələndirilməsi və logistika sahəsindən tutmuş səhiyyəyə qədər bütün sahələrdə rəqəmsallaşdırma proseslərinin uyğunlaşdırılması, bacarıqların artırılması və rəqəmsal sahədə yeni iş yerlərinin yaradılması üçün yüksək sürətli genişzolaqlı rabitənin inkişafına dəstək verir.
Rəqəmsal bazarların EU4Digital təşəbbüsü vasitəsilə uyğunlaşdırılması sayəsində vətəndaşlara, dövlət idarələrinə və müəssisələrə ümumavropa onlayn xidmətlərinin göstərilməsində mövcud maneələr aradan qaldırılır və nəticədə onlayn xidmətlər yaxşılaşır və ucuzlaşır, o cümlədən daha geniş seçimlərdən istifadə imkanı yaranır. Bu da yeni sərmayələrin cəlb edilməsi, o cümlədən ticarət və məşğulluğun artırılması; mövcud şirkətlərin daha cəld inkişafı və “beyin axınının” qarşısını almağa töhfə verəcək startapların daha da asanlıqla yaradılması ilə nəticələnir.
EU4Digital Təşəbbüsünün əsas komponenti, Aİ tərəfindən maliyyələşən və Aİ-nin standart və təcrübələrinə uyğun olaraq rəqəmsal iqtisadiyyatın və cəmiyyətin əsas sahələrini inkişaf etdirən və Aİ-nin dəstəyini regiondakı rəqəmsal texnologiyalar üzrə proqramlara ötürən “EU4Digital: Şərq Tərəfdaşlığında rəqəmsal iqtisadiyyata və cəmiyyətə dəstək” (2019-2022) (və ya EU4Digital Proqramı) adlı üç illik proqramdır. Proqramın dəstəyi siyasətə dair altı əsas sahəyə yönəlmişdir: Telekommunikasiya qaydaları, Etimad və təhlükəsizlik, Elektron ticarət (eTrade), İKT-nin innovativ inkişafı, Elektron səhiyyə (eHealth) və Elektron bacarıqlar (eSkills). Bu dəstək sahələri 2016-cı ildə yaradılan və Şərqi tərəfdaşlıq ölkələrinin və Aİ-yə Üzv Dövlətlərin nümayəndələrindən ibarət olan altı EU4Digital şəbəkəsini əks etdirir.
Rəqəmsal cəmiyyətin qurulması: uzunmüddətli prioritet
Avropa Komissiyası 2016-cı ildə baş tutan Şərqi Tərəfdaşlıq Ölkələri Nazirlərinin Rəqəmsal Cəmiyyətə dair Görüşündə EU4Digital təşəbbüsünün icrasına rəsmi olaraq başlamışdır və prioritet mövzular üzərində işləmək üçün altı EU4Digital regional şəbəkəsi yaradılmışdır.
EU4Digital şəbəkələri 2015-ci ildə keçirilən ilk Şərqi Tərəfdaşlıq Ölkələri Nazirlərinin Rəqəmsal Cəmiyyətə dair Görüşündə təsis edilən Rəqəmsal bazarların uyğunlaşdırılması panelinin (HDM Panel) işinə dəstək verir və HDM strategiyası formalaşdırmaq, fəaliyyətləri əlaqələndirmək və milli, ikitərəfli və regional səviyyələrdə uyğunluq əldə etmək məqsədilə dövlət idarələri, peşəkar və ikinci dərəcəli assosiasiyaları, tənzimləyici orqanları, vətəndaş cəmiyyəti və maliyyə institutları kimi Aİ-yə Üzv Dövlətlər və tərəfdaş ölkələrdən olan maraqlı tərəfləri bir araya gətirir.
Dayanıqlı rəqəmsal transformasiya: əsas prioritet
Dayanıqlı rəqəmsal transformasiyaya dəstək, Avropa Komissiyasının 2020-ci il martın 18-də açıqlanan 2020-ci ildən sonra Şərq Tərəfdaşlığının uzunmüddətli siyasət məqsədləri üzrə təklifində göstərilən beş siyasət prioritetindən biridir.
Avropa Komissiyası hesab edir ki, “Aİ-nin qonşuluq regionunda güclü rəqəmsal texnologiyaların mövcudluğu artımı təmin edəcək və dayanıqlı inkişafa təkan verəcək. Bu baxımdan, Aİ bundan sonra da tərəfdaş ölkələrin rəqəmsal transformasiyasına sərmayələr yatıracaq və Aİ-nin qanunvericiliyi və qabaqcıl təcrübəsinə uyğun olaraq yüksək innovativ rəqəmsal startaplara dəstəyini genişləndirəcək. Aİ bundan sonra da tərəfdaş ölkələrin kibertəhlükəsizlik sahəsini dəstəkləyəcək və bu sahəyə yardımlar edəcək”.
Bu yeni məqsəd, Aİ-nin 2017-ci ildə qəbul etdiyi Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrinin vətəndaşlarına gözəçarpan nəticələr təmin etmək məqsədi daşıyan 2020-ci il üçün 20 praktiki nəticə adlı yol xəritəsinə əsaslanır. Həmin ildə rəqəmsal bazarların uyğunlaşdırılması Aİ-nin 20 əsas praktiki nəticələrindən biri kimi təyin edilmişdir.
EU4Digital: Aİ-nin dəstəyini istiqamətləndirən qoruyucu mexanizm xarakterli təşəbbüs
EU4Digital Təşəbbüsü hal-hazırda Aİ-nin aşağıdakı fəaliyyət və proqramlarını özündə birləşdirir:
- EU4Digital şəbəkələri əsas tematik sahələr üzərində işləmək üçün Şərqi tərəfdaşlıq ölkələriin və Aİ-yə Üzv Dövlətlərin nümayəndələrini bir araya gətirir.
- EU4Digital Proqramı (2019-2022) Aİ-nin standart və təcrübələrinə uyğun olaraq rəqəmsal iqtisadiyyatın və cəmiyyətin əsas sahələrini təşviq edən üç illik proqramdır.
- EU4Digital: ŞT regionunda genişzolaqlı rabitəyə dair strategiyalar (2018-2020) Şərqi tərəfdaşlıq ölkələrində genişzolaqlı rabitəyə dair milli strategiyaların hazırlanması və icrasına dəstək vermək məqsədi daşıyan və Dünya Bankı tərəfindən həyata keçirilən layihədir.
- EU4Digital: Cybersecurity EAST layihəsi tərəfdaşlıq ölkələrində kibertəhlükəsizliyi gücləndirmək və rəqəmsal xidmətlərdən istifadəyə inamın artırılması məqsədini daşıyır.
- EU4Digital: EaPConnect (Tədqiqat və Təhsil İcmalarının Əlaqələndirilməsi) Aİ və Şərqi tərəfdaşlıq ölkələrindən olan tədqiqat və təhsil icmalarını bir araya gətirmək üçün şəbəkənin infrastrukturunu genişləndirmək məqsədi daşıyan layihədir.