Усходняе партнёрства (УП) – гэта сумесная палітычная ініцыятыва, якая імкнецца паглыбіць і ўмацаваць адносіны паміж Еўрапейскім саюзам (ЕС), яго краінамі-членамі і шасцю ўсходнімі суседзямі: Арменіяй, Азербайджанам, Беларуссю1, Грузіяй, Рэспублікай Малдова і Украінай. Адносіны ЕС з суседзямі рэгулююцца яго Глабальнай стратэгіяй и перагледжанай Еўрапейскай палітыкай суседства, якія накіраваны на ўмацаванне стабільнасці і ўстойлівасці ва ўсходніх краінах-суседках.
Ініцыятыва EU4Digital спрыяе дасягненню мэты Усходняга партнёрства (УП), якая заключаецца ва ўстойлівай лічбавай трансфармацыі і складаецца з чатырох асобных элементаў:
- Лічбавая інфраструктура: палягае ў пераадоленні разрыву ў доступе да інтэрнэту. Адна з галоўных мэт – забеспячыць 80% хатніх гаспадарак УП доступам да высакахуткаснага інтэрнэту па прымальнай цане.
- Электроннае кіраванне: сканцэнтравана на дзяржаўных анлайн-паслугах і ўзаемным прызнанні лічбавых подпісаў. Увага скіроўваецца на лічбавыя транспартныя калідоры для спрашчэння перадачы дакументаў і інфармацыі праз межы.
- Лічбавая эканоміка і інавацыі: накіравана на трансгранічную электронную камерцыю, пашыраючы лічбавыя магчымасці мільёна грамадзян УП праз лічбавую адукацыю і інвестыцыі ў лічбавыя інавацыі.
- Кіберустойлівасць – Кібербяспека: накіравана на стварэнне інстытуцыянальных, палітычных і заканадаўчых баз у галіне кібербяспекі і на ўкараненне адпаведных методык і стандартаў, каб зрабіць абмен данымі надзейным і простым.
Адноўленая палітычная праграма УП была зацверджана на Саміце УП 2021 года прадстаўнікамі краін ЕС і УП, а таксама ў іх сумеснай дэкларацыі і ўключае пяць асноўных задач, накіраваных на аднаўленне эканомікі, устойлівае развіццё і рэформы, а менавіта:
- Разам да надзейных, устойлівых і інтэграваных эканомік
- Разам да пададказнасці ўстаноў, вяршэнства права і бяспекі
- Разам да экалагічнай і кліматычнай устойлівасці
- Разам да ўстойлівай лічбавай трансфармацыі
- Разам да ўстойлівых, справядлівых і інклюзіўных грамадстваў
У межах гэтай праграмы краіны далі сумеснае абавязацельства дамагчыся відавочных вынікаў для грамадзян усяго рэгіёна. Гэты набор доўгатэрміновых палітычных мэт Усходняга партнёрства пасля 2020 года заснаваны на папярэдняй праграме і дасягненні 20 вынікаў да 2020 года. Новыя мэты былі прапанаваныя ў сакавіку 2020 года на падставе кансультацый з зацікаўленымі партнёрамі і бакамі і сфармуляваныя ў Сумесным звароце «Умацаванне ўстойлівасці – Усходняе партнёрства, што прыносіць карысць усім».
Затым у ліпені 2021 года сумесны працоўны дакумент «Аднаўленне, устойлівасць і рэформы: прыярытэты пасля 2020 года», створаны на падставе гэтых мэт, вызначыў парадак дня для рашэння прыярытэтных задач і змянення сітуацыі для грамадзян і прадпрыемстваў ва Усходніх краінах-партнёрах.
Дзесяць галоўных мэт да 2025 года ў гэтай новай праграме ўключаюць:
- Інвестыцыі ў канкурэнтныя і інавацыйныя эканомікі
- Інвестыцыі і людзей і грамадствы ведаў
- Інвестыцыі ў бяспеку і кіберустойлівасць
- Інвестыцыі ў лічбавую трансфармацыю
- Інвестыцыі ў інклюзіўныя, разнастайныя грамадствы з гендарнай роўнасцю і стратэгічную камунікацыю
- Інвестыцыі ва ўстойлівасць сістэм аховы здароўя
Новая праграма і доўгатэрміновыя мэты падмацаваны эканамічным і інвестыцыйным планам у памеры 2,3 мільярда еўра з магчымасцю ў далейшым прыцягнуць да 17 мільярдаў еўра дзяржаўных і прыватных інвестыцый.
[1] Беларусь афіцыйна прыпыніла ўдзел ва Усходнім партнёрстве ў ліпені 2021 года.
