Արեւելյան գործընկերությունը (ԱլԳ) համատեղ քաղաքական նախաձեռնություն է, որի նպատակն է խորացնել եւ ամրապնդել Եվրոպական միության (ԵՄ), նրա անդամ պետությունների ու վեց արեւելյան հարեւանների՝ Հայաստանի, Ադրբեջանի, Բելառուսի1, Վրաստանի, Մոլդովայի եւ Ուկրաինայի միջեւ հարաբերությունները: ԵՄ-ի հարաբերություններն իր հարեւանների հետ կարգավորվում են ԵՄ-ի գլոբալ ռազմավարությամբ եւ վերանայված Եվրոպական հարեւանության քաղաքականությամբ, որոնք ԵՄ-ի արեւելյան հարեւանների կայունության եւ դիմակայունության բարելավման ուղղությամբ ջանքերի կենտրոնացման կոչ են անում:
«EU4Digital» նախաձեռնությունը նպաստում է Արեւելյան գործընկերության (ԱլԳ)՝ կայուն թվային փոխակերպման հասնելու նպատակին, որը բաղկացած է հանրային քաղաքականության չորս առանձին ճյուղերից.
- Թվային ենթակառուցվածքներ. կենտրոնանում է ինտերնետ հասանելիության «բացը» վերացնելու վրա, որը ենթադրում է գերարագ ինտերնետից մատչելի հասանելիություն ԱլԳ տնային տնտեսությունների 80%-ի համար:
- Էլեկտրոնային կառավարում. ներդրումներ է կատարում առցանց հանրային ծառայությունների հասանելիության եւ փոխադարձաբար ճանաչված թվային ստորագրությունների ուղղությամբ եւ կենտրոնանում է թվային տրանսպորտային միջանցքների վրա՝ բարելավելու սահմաններից դուրս փաստաթղթերի եւ տեղեկատվության հոսքը:
- Թվային տնտեսություն եւ նորարարություններ. վերաբերում է միջսահմանային էլեկտրոնային կոմերցիային, թվային կրթության միջոցով ԱլԳ մեկ միլիոն քաղաքացիների թվային հմտությունների զարգացմանը եւ թվային նորարարությունների ուղղությամբ ներդրումների իրականացմանը։
- Կիբեր դիմակայունություն – կիբերանվտանգություն. կենտրոնանում է կիբերանվտանգության ինստիտուցիոնալ, քաղաքական եւ օրենսդրական հիմքերի ստեղծման եւ տվյալների փոխանակման ապահովման եւ հեշտացման համար մեթոդաբանությունների ու չափորոշիչների ներդրման վրա:
ԱլԳ քաղաքականության նորացված օրակարգը ԵՄ եւ ԱլԳ երկրների ներկայացուցիչների կողմից հաստատվել է 2021 թվականին կայացած ԱլԳ գագաթնաժողովում եւ համատեղ հռչակագրում ներառում է հինգ հիմնական նպատակներ, որոնք կենտրոնացած են վերականգնման, դիմակայունության եւ բարեփոխումների վրա, մասնավորապես.
- Միասին՝ հանուն դիմակայուն, կայուն եւ ինտեգրված տնտեսությունների
- Միասին՝ հանուն հաշվետու հաստատությունների, օրենքի գերակայության եւ անվտանգության
- Միասին՝ հանուն բնապահպանական եւ կլիմայական դիմակայունության
- Միասին՝ հանուն դիմակայուն թվային փոխակերպման
- Միասին՝ հանուն դիմակայուն, արդար եւ ներառական հասարակությունների
Այս շրջանակում գոյություն ունի ամբողջ տարածաշրջանի քաղաքացիների համար շոշափելի արդյունքներ ապահովելու միասնական հանձնառություն: 2020 թվականից հետո Արեւելյան գործընկերության երկարաժամկետ քաղաքականության նպատակների այս համախումբը հիմնված է նախորդ «20 թիրախային արդյունք 2020 թվականի համար» օրակարգի ձեռքբերումների վրա: Նոր նպատակներն առաջարկվել են 2020 թվականի մարտին՝ «Դիմակայունության ապահովում. Արեւելյան գործընկերություն, որ ապահովում է բոլորին» համատեղ ուղերձում՝ համապատասխան գործընկերների եւ շահագրգիռ կողմերի հետ խորհրդակցությունից հետո։
Հաջորդիվ 2021 թվականի հուլիսին այս նպատակների շուրջ ընդունվում է «Վերականգնում, դիմակայունություն եւ բարեփոխումներ. Արեւելյան գործընկերության առաջնահերթությունները 2020-ից հետո» համատեղ աշխատանքային փաստաթուղթը՝ սահմանելով Արեւելյան գործընկեր ության երկրների քաղաքացիների եւ բիզնեսների առաջնահերթություններին ուղղված գործողությունները:
Այս օրակարգում նշված 2025 թվականի համար տասը թիրախային նպատակներից են.
- Ներդրումներ մրցունակ եւ նորարարական տնտեսությունների ուղղությամբ
- Ներդրումներ մարդկանց եւ գիտական համայնքների ուղղությամբ
- Ներդրումներ անվտանգության եւ կիբերդիմակայունության ուղղությամբ
- Ներդրումներ թվային փոխակերպման ուղղությամբ
- Ներդրումներ ներառական, գենդերային առումով հավասար եւ տարբեր հասարակությունների ու ռազմավարական հաղորդակցության ուղղությամբ
- Ներդրումներ առողջապահական դիմակայունության ուղղությամբ
Նոր օրակարգը կյանքի կկոչվի 2.3 միլիարդ եվրո արժողությամբ տնտեսական եւ ներդրումային պլանով, որի շրջանակում հնարավոր կլինի հավաքագրել մինչեւ 17 միլիարդ եվրո պետական եւ մասնավոր ներդրումներ:
[1] Բելառուսը 2021 թվականի հուլիսին պաշտոնապես դադարեցրել է իր մասնակցությունը Արեւելյան գործընկերությանy։